Mensen met dementie of andere hersenaandoeningen zoals een CVA zijn in veel gevallen hun grip op en houvast in de uiterlijke wereld kwijt. Hun besef van tijd en plaats is ontregeld en vaak is er ook verlies van identiteit – men kan niet meer terugvallen op wat men ooit qua persoonlijkheid belichaamde.
Hoe mooi is het dan wanneer iemand, voorbij alle chaos, onrust, opstandigheid, onmacht, angst en verdriet die dit teweeg brengt, kan voelen dat er op een diepere laag iets onveranderlijks is. En dat elke vorm van contact daarmee vreugde en vrede kan brengen. De ervaring van ‘zijn’, zonder meer en voorbij elke lichamelijke of geestelijke beperking.
Praktijkvoorbeeld: een man met Alzheimer
Sinds enkele maanden begeleid ik een man met Alzheimer volgens het principe van Ziel & Zorg. In mijn mooie en rustgevende praktijkruimte maar soms ook gewoon in zijn eigen woonomgeving, doen wij samen aan yoga en meditatie. Helemaal afgestemd op zijn behoeften, mogelijkheden en gesteldheid op dat moment.
En het is verbazingwekkend en ontroerend om te zien dat hij, in het uur dat we zo samen bezig zijn, totaal tot rust komt en helemaal aanwezig is in het moment. Een uur lang volledig geconcentreerd is. Hij maakt contact met iets in hemzelf dat veilig en stil voelt en al het andere valt voor dat moment weg. Het ontbreekt hem door zijn aandoening vaak aan de mogelijkheid om uitgebreid verslag te doen van zijn ervaringen, maar hij zegt na afloop dingen als “Ik voel me er heel senang bij” of “Er was even geen tijd meer, en ook geen ik”.
Door deze sessies regelmatig te doen (momenteel 2 keer per week) komt er langzaam een diepe verbinding en vertrouwensband tussen ons. Zo krijgen rust, ontspanning en contact met de basis van zijn eigen innerlijk toch een plek in zijn leven dat door de Alzheimer vaak vol onrust en desoriëntatie is. En hoewel hij helaas vaak geen concrete herinnering meer heeft aan wat we precies gedaan hebben, blijft het algemene gevoel van rust en welzijn toch nog een poosje bij hem, getuige de waarnemingen van zijn echtgenote:
“Ik ben zo blij dat jouw yoga met meditatie hem zo goed doet. Ik denk echt dat het een therapeutische werking heeft, het spreekt een ander niveau aan dan het cognitieve. Hij kan het mij niet echt navertellen in woorden maar hij geeft wel aan het heel fijn te vinden. En hij is rustiger, zeker vlak erna. En ook dagen later weet hij nog van dat fijne gevoel, terwijl hij zich jou niet echt voor de geest kan halen. Maar hij herkent jouw foto toch wel. Ik denk dat jullie samen iets bijzonders hebben”.
Maatwerk
Dit praktijkvoorbeeld betekent uiteraard niet dat ik in elke situatie yoga of meditatie inzet. Ik zoek bij ieder mens naar de meest passende ingang om het innerlijk of de ziel van deze persoon aan te raken. En dat hoeft helemaal geen ‘spiritueel’ tintje te hebben of yoga te heten. Het kan zo simpel zijn als eenvoudig en met aandacht bewegen (gewoon op een stoel of zelfs in bed) of iemand zijn eigen lichaam of adem laten ervaren.
Ik beschik over voldoende instrumenten om in vrijwel iedere situatie contact te kunnen maken. Zie het kader hiernaast. Graag bekijk ik samen met u de mogelijkheden in uw situatie!